Polsko-Szwajcarska
Izba Gospodarcza

Nowa Perspektywa UE 2014 – 2020 – nowe możliwości dofinansowania dla przedsiębiorstw i samorządów

Zarówno firmy, jak i samorządy z niecierpliwością oczekują uruchomienia naborów wniosków o dofinansowanie w ramach nowych środków UE, przyznanych Polsce na lata 2014-2020. Budżet do rozdysponowania w ramach nowej Perspektywy Finansowej UE to 82,5 mld EUR. Programy, w ramach których będzie można ubiegać się o dofinansowanie, często stanowią kontynuację programów z poprzedniej perspektywy, tj. 2007-2013, tym niemniej spodziewać się należy szeregu nowości, zwłaszcza w odniesieniu do reguł ubiegania się o dofinansowanie. W konsekwencji, pomimo iż środków będzie więcej, to może okazać się, że zasady, na jakich będzie można je uzyskać, będą znacznie bardziej skomplikowane. W szczególności dotyczy to firm prywatnych i związane jest ze zmianą reguł pomocy publicznej ustalanych na poziomie Komisji Europejskiej. 

 

Takie główne wnioski wypływają z publikacji „Fundusze UE 2014–2020. Nowa perspektywa – nowe możliwości”, która opisuje kierunki wsparcia w nowej perspektywie UE, aktualne uregulowania prawne oraz podatkowe aspekty wykorzystania środków EU, jak również przykłady dobrych praktyk. Publikacja została przygotowana przez doradców z Crido Taxand i wydana nakładem wydawnictwa C.H. Beck. 

 

10 mld więcej do pozyskania 

 

 

Pula środków z budżetu UE, jaką przyznano Polsce na dofinansowanie w ramach Funduszy Strukturalnych UE na lata 2014-2020, będzie o 10 mld EUR większa w porównaniu  do poprzedniej perspektywy finansowej (2007-2013) i zamyka się w kwocie 82,5 mld EUR. Środki te będą trafiały do beneficjentów za pośrednictwem 5 programów operacyjnych wdrażanych na szczeblu centralnym, 16 regionalnych programów operacyjnych i jednego programu ponadregionalnego. 

 

 

Tabela 1: Porównanie programów i budżetów w Perspektywie UE 2007-2013 i Perspektywie UE 2014-2020

 

 

PERSPEKTYWA 2007-2013

PERSPEKTYWA 2014-2020

Program

Alokacja środków UE [mld EUR]

Program

Alokacja środków UE [mld EUR]

PO Innowacyjna Gospodarka

8,7

PO Inteligentny Rozwój

8,6

PO Polska Cyfrowa

2,3

PO Infrastruktura i Środowisko

28,3

PO Infrastruktura i Środowisko

27,5

PO Rozwój Polski Wschodniej

2,4

PO Polska Wschodnia

2,1

PO Kapitał Ludzki

10

PO Wiedza Edukacja Rozwój

4,4

16 Regionalnych Programów Operacyjnych

17,3

16 Regionalnych Programów Operacyjnych

31,3

 

 

Źródło: Crido Taxand na podstawie Umowy Partnerstwa 

 

Nowe programy w dużej mierze stanowią kontynuację kierunków wsparcia z poprzedniej perspektywy.

 

Następcą skierowanego w latach 2007-2013 do przedsiębiorców Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka (PO IG) jest PO Inteligentny Rozwój (PO IR), przy czym PO IR kładzie zdecydowanie większy nacisk na wspieranie działalności badawczo-rozwojowej, co wyraża się zarówno w ilości środków przeznaczonych na ten cel, jak i w różnorodności planowanych instrumentów. PO IR przewiduje również, tak jak jego poprzednik, wspieranie inwestycji przedsiębiorstw, ale na mniejszą skalę. Z kolei, wsparcie szeroko rozumianej sfery e-gospodarki i e-administracji, przewidziane w osi VII i VIII PO IG zostało wyodrębnione w nowy program – PO Polska Cyfrowa. 

 

Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko również w nowej perspektywie wspierać będzie głównie budowę infrastruktury transportowej, wodno-kanalizacyjnej i gospodarki odpadami. Ponadto wsparcie przeznaczone będzie na ograniczenie negatywnego wpływu działalności gospodarczej na środowisko naturalne (w odróżnieniu od reguł perspektywy 2007-2013, mniejszy nacisk położony zostanie na dostosowanie do norm). W sektorze energetyki dofinansowywane będą głównie źródła odnawialne oraz wytwarzanie energii elektrycznej i ciepła w wysokosprawnej kogeneracji. 

 

Program Operacyjny Polska Wschodnia, to program skierowany do województw Polski Wschodniej i adresujący ich specjalne potrzeby. Stanowi on bezpośrednią kontynuację PO Rozwój Polski Wschodniej. 

 

PO Wiedza Edukacja Rozwój jest następcą PO Kapitał Ludzki, przy czym w nowej perspektywie program ten w zdecydowanie mniejszym stopniu ukierunkowany jest na bezpośrednie wspieranie projektów szkoleniowych – jego celem jest przede wszystkim dofinansowanie projektów systemowych, w tym budowa systemu, za pośrednictwem którego wsparcie na projekty szkoleniowe  będzie przyznawane w Regionalnych Programach Operacyjnych. 

 

Dwa razy więcej dla regionów 

 

Na szczeblu regionalnym wsparcie z funduszy strukturalnych, tak jak w poprzedniej perspektywie, przyznawane będzie w ramach szesnastu RPO, przy czym w porównaniu do okresu 2007-2013 kwota środków unijnych przeznaczona do dystrybucji przez regiony jest ok. dwukrotnie wyższa. 

 

Istotną nowością w porównaniu do poprzedniej perspektywy jest silne ukierunkowanie wsparcia. Wyrazem tej tendencji jest przede wszystkim koncepcja inteligentnych specjalizacji oraz Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych (ZIT). Inteligentne specjalizacje to ustalane na szczeblu krajowym i regionalnym obszary tematyczne, kluczowe z punktu widzenia możliwości rozwoju Polski czy danego regionu, w związku z czym zakłada się, że to na tych właśnie tematach powinno koncentrować się wsparcie. W praktyce oznacza to, że wpisywanie się danego projektu w obszar inteligentnej specjalizacji będzie co najmniej zwiększało szanse na uzyskanie wsparcia, a być może nawet będzie stanowiło warunek konieczny, żeby to wsparcie uzyskać. Z kolei ZIT są nowym instrumentem mającym wspierać rozwój terytorialny – koncepcja ta opiera się na założeniu że w celu lepszego oddziaływania na rozwój danego obszaru, dofinansowane projekty powinny być zintegrowane tematycznie. W efekcie wspierane będą różne tematycznie, ale komplementarne wobec siebie projekty. ZIT-y realizowane będą przede wszystkim w miastach wojewódzkich i obszarach powiązanych z nimi funkcjonalnie. 

 

Pomoc publiczna według nowych reguł 

 

Nowa perspektywa finansowa UE na lata 2014-2020 przynosi ze sobą też bardzo duże zmiany w zakresie reguł pomocy publicznej, które w znaczącym stopniu determinują możliwość pozyskania dofinansowania przez przedsiębiorców, jak i jego atrakcyjność.

 

 

Przede wszystkim, w zakresie wsparcia na nowe inwestycje przedsiębiorstw (tzw. pomoc regionalna), nastąpi znaczące pogorszenie warunków uzyskiwania wsparcia w porównaniu do okresu 2007-2013. Podstawowa zmiana to obniżenie (wyrażonych procentowo) maksymalnych pułapów dofinansowania, co wynika z faktu, iż polskie regiony rozwinęły się w stosunku do średniej unijnej na tyle, iż wsparcie im przyznawane powinno być niższe. W efekcie, jedynie 4 województwa Polski wschodniej utrzymały najwyższy (50%) limit pomocy – w pozostałych regionach maksymalne wsparcie spadło do 35 a nawet 25% (z poziomu 50 lub 40%). W specyficznej sytuacji znajduje się woj. mazowieckie – w poprzedniej perspektywie uprawnione do 30% limitu – w nowym rozdaniu limit ten wyniesie 35%, z wyjątkiem podregionu zachodniego (20%) i m.st. Warszawa (do końca 2017 – 15%, następnie jedynie 10%)*. Specyficzna sytuacja woj. mazowieckiego wyraża się również w tym, iż duże firmy, które planują rozbudowę swych zakładów zlokalizowanych w tym regionie będą mogły uzyskać dofinansowanie jedynie na dywersyfikację w kierunku nowych branż.

 

Na znaczeniu w nowej perspektywie 2014-2020 zyska z kolei tzw. pomoc horyzontalna na ochronę środowiska i energetykę, co wynika m.in. z faktu wyłączenia sektora energetycznego z reguł pomocy regionalnej. Oznacza to, że efektywne wsparcie dla tego sektora ulegnie obniżeniu, ponieważ reguły wyliczania wsparcia w przypadku pomocy horyzontalnej są dużo mniej korzystne (dofinansowane są tylko „dodatkowe” koszty niezbędne do osiągnięcia efektu ekologicznego, a nie cała inwestycja). Co więcej, mocno ograniczone zostanie wsparcie dla „konwencjonalnej” energetyki.

 

Spośród zmian w pozostałych rodzajach pomocy publicznej warto pamiętać jeszcze o:

 

  • Pomoc de minimis – limit pomocy pozostaje teoretycznie niezmieniony (co do zasady 200 tys. EUR na 3 lata), tym niemiej będzie on odnoszony już nie do pojedynczego przedsiębiorstwa, a do grupy podmiotów powiązanych, co w efekcie oznaczać może istotne ograniczenie (zwłaszcza w przypadku dużych grup kapitałowych);
  • Pomoc horyzontalna na B+R – odstąpiono od konieczności zwrotu dofinansowania w przypadku wygospodarowywania przychodów z prototypów;
  • Pomoc horyzontalna na szkolenia – zrezygnowano z podziału na szkolenia specjalistyczne i ogólne


    Wiele zmian jakie wprowadzono w regułach ubiegania się o dofinasowanie przez przedsiębiorców można oceniać jako niekorzystne, gdyż wpływają one na skomplikowanie procesu aplikowania o dofinansowanie lub na zmniejszenie atrakcyjności uzyskanego dofinansowania. Tym niemniej biorąc pod uwagę ilość środków, jakie przyznano Polsce na lata 2014-2020, warto starać się pozyskać fundusze unijne na rozwój swojego biznesu ­
    – mówi Szymon Żółciński, partner w Dziale Doradztwa Europejskiego Crido Taxand.

 

 

www.taxand.pl